Een kader dat je als leerkracht kan helpen om de noden van leerlingen te ontdekken en in kaart te brengen is het handelingsgericht werken, afgekort HGW.
HGW vertrekt vanuit zeven basisprincipes:
- Onderwijsbehoeften van de leerlingen centraal stellen. Onderwijsbehoeften zijn bijvoorbeeld de instructie, de leertijd en uitdaging.
- Afstemming en wisselwerking tussen de leerling en zijn omgeving: de groep, de leerkracht, de school en de ouders. De omgeving moet goed afgestemd zijn op de noden van de leerling.
- De leerkracht doet ertoe. Dez kan afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen en zo het onderwijs passend maken.
- Positieve aspecten zijn zeer belangrijk. Dit gaat niet alleen over de positieve aspecten van de leerling, maar ook van de leerkracht, de klasgroep, de school en de ouders. Als een leerkracht een negatief beeld heeft van de leerling, dan ziet deze vaak alleen nog maar het negatieve gedrag. Het is belangrijk dat de leerkracht dan zoekt naar positief gedrag, dan zijn er meer mogelijkheden om het probleem op te lossen.
- Constructieve samenwerking tussen school en ouders. De verantwoordelijkheid voor initiatief ligt bij de school. Maar de school geeft wel de verwachtingen over de verantwoordelijkheid van ouders duidelijk aan.
- Doelgericht werken. Het lerarenteam formuleert doelen met betrekking tot leren, werkhouding en sociaal emotioneel functioneren. Het gaat hierbij zowel om korte als lange termijndoelen. De doelen worden geëvalueerd volgens de HGW-cyclus. Ze worden SMARTI geformuleerd.
- De werkwijze van school is systematisch en transparant. Er zijn duidelijke afspraken over wie wat doet en wanneer.
De HGW-cyclus
Deze cyclus is een hulpmiddel om de zorg op groepsniveau en individueel concreet te maken. Op groepsniveau benoemt de leerkracht de onderwijsbehoeften van de leerlingen in zijn groep in een groepsplan. De leerkracht doet dit ook op individueel niveau voor de leerlingen die extra begeleiding nodig hebben. Deze cyclus kent vier fasen:
- Signaleren. Onder andere het signaleren van leerlingen die extra begeleiding nodig hebben.
- Analyseren. Hieronder valt het benoemen van de onderwijsbehoeften van de leerlingen.
- Plannen. De leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften clusteren en een groepsplan opstellen.
- Realiseren. Het groepsplan in de praktijk uitvoeren.
Een handig hulpmiddel hierbij is onderstaand schema (bron: KOV):
Wil je meer weten over HGW? Neem dan zeker een kijkje op de website van Potential.